Doel 1 is inzicht in energieverbruik
Het doel van de inzet van 'slimme' energiemeters is in de eerste plaats om inzicht verwerven in het gebruiksgedrag van kleinverbruikers van gas en elektriciteit.
De lobbyisten van invoering van de ‘slimme’meter doen systematisch voorkomen dat het daarbij gaat om het vergroten van het inzicht van de afnemers. Het belang van zo’n minutieus inzicht in het energie verbruik is echter niet zozeer dat gebruikers tot in detail via elektronische apparatuur kunnen volgen wat hun huishoudelijke apparaten, en ‘slimme’meters zelf, aan energie gebruiken. Het grote belang van de gegevens is dat het de leveranciers de mogelijkheid biedt om aan de hand van gedrag en gedragsprofielen van de klanten de toelevering zo goedkoop mogelijk te kunnen leveren. Door het gedrag van de klanten te kennen, hun gedrag te kunnen voorspellen en een instrument te hebben om hun gedrag te kunnen monitoren, kan de topspanning aan energie, benodigd om alle klanten te kunnen bedienen, namelijk worden gereduceerd. Ook zijn er gigantische financiële belangen gemoeid met de bedrijfsvoering van bedrijven die en onderzoeksinstellingen die geld verdienen met de ontwikkeling van ‘slimme’ producten als smartphones, tablet-pc’s, E-thermostaten.
De klant als manager van zijn gedrag
De consument blijkt helemaal niet zo enthousiast dat er van hem wordt verwacht dat hij zich voortdurend bezig te houdt met het uitzoeken hoe men voortdurend kan anticiperen op de vrije marktwerking betreffende zijn basisbehoeften. Men kan zijn tijd wel beter besteden dan voortdurend bezig te zijn om uit te zoeken hoe men een zo goedkoop mogelijke zorgverzekering, tandartsbehandeling, telefoon-, t.v,- , internetabonnement en energiecontract af kan sluiten. lees...
Van dwang tot overredingsstrategie
Zowel de belanghebbenden uit het bedrijfsleven, onderzoeksinstituten als het kabinet zijn razend enthousiast over de nieuwe economische mogelijkheden.
Het ministerie van Economische Zaken heeft het euforisch over de ‘gouden driehoek’ van bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen die door intensieve samenwerking het groeivermogen van onze economie moeten versterken en oplossingen moeten bieden voor maatschappelijke uitdagingen. lees...
Het enige struikelblok om een verder ‘uitrol’ van deze nieuwe producten mogelijk te maken, bestaat alleen nog uit het vinden van manieren om de consumenten er enthousiast voor te krijgen.
Zie presentatie TNO Jaarcongres ECP
Omdat het wetsvoorstel voor een verplichte invoering van ‘slimme’meters sneuvelde, wordt nu via een overrompelingsstrategie( wij komen de meter vervangen want dat moet) via een charmeoffensief ( u spaart geld uit heus) en overredingstactiek ( u krijgt de producten desnoods gratis) geprobeerd om de klanten over te halen vrijwillig akkoord te gaan met het installeren van ‘slimme’ verbruiksmeters.
De ‘framing’ van deze strategie berust op het bij de bevolking erin stampen dat ‘slimme’meters energiebesparing op zouden leveren en horen bij een energiebewuste slimme burger, die zich geen oor aan laat naaien door het bedrijfsleven.
Deze strategie berust louter op marketingsmechanisme. Onderzoeken hebben namelijk nooit aangetoond dat mensen die gebruik gaan maken van energiekostende apparatuur die hun energieverbruik nauwkeurig in kaart brengt, daardoor zoveel meer inzicht in hun energieverspilling zouden krijgen dat ze er uiteindelijk energie zuiniger door zouden gaan leven.
Energieleveranciers beogen uiteraard ook niet om minder omzet te gaan draaien.
Profijtbeginsel bedrijfsleven
Als energieleveranciers zodanig veel kennis hebben van het gedrag van hun klanten dat ze daarop kunnen inspelen door de maximale netspanning zo laag mogelijk te houden, om toch aan de contractuele leverplicht te voldoen, levert hen dat besparingen op die in de miljoenen lopen.
Men kan zo het onverkocht moeten laten afvoeren van overtollig opgewekte energie beperken.
En wie het gedrag van zijn klanten zó weet te voorspellen en te bespelen dat men door het gebruik van gebruiksprofielen de maximale netspanning zo goedkoop mogelijk kan exploiteren, wordt marktleider in het aanbieden van zo veel mogelijk energie voor een zo laag mogelijke prijs.
Om dit bedrijfsproces te optimaliseren is het nog handiger dat niet alleen het gedrag van de klanten ‘achter de voordeur’ zó minutieus wordt vast gelegd als dat door de ‘slimme’meters mogelijk wordt, maar is het nog lucratiever als het verbruik van apparaten op afstand rechtstreeks kan worden aangestuurd. De ‘slimme’meter vormt daarbij een aanzet tot de ontwikkeling van ‘het ínternet der dingen’. Een nieuwe wereld waarin niet enkel de verbruiker op afstand zijn apparaten kan volgen en bedienen maar een systeem waarin apparaten zelfstandig kunnen gaan communiceren met leveranciers of onderling kunnen communiceren. De koelkast met de supermarkt of de wasmachine met de energieleverancier en de wasmachine met elektrische oplaadauto.
Profijt voor de overheid
Ook de overheid, heeft er rechtstreeks financieel baat bij dat het bedrijfsleven zoveel mogelijk energie kan omzetten voor zo laag mogelijke kosten. Zowel rechtstreeks als aandeelhouder van energiebedrijven als via de belastinginkomsten die zowel over de omzet van energie als over de verkoop van elektrische- en gasapparatuur moeten worden afgedragen aan de Staat.
Bovendien kan de overheid de precieze registratie van het energiegedrag van zo veel mogelijk huishoudens gebruiken om de burgers beter in de gaten te kunnen houden. Volgens de wet kan de overheid bedrijven namelijk verplichten om, als verlengstuk van bij politie, justitie en veiligheids- en inlichtingendiensten, alle klantgegevens waarover zij beschikken aan te leveren. In dit geval geldt dat zowel voor de particulier energieleveranciers als voor de semi-particuliere netbedrijven. Slim meten is slinks weten.
Zo kan de overheid bijvoorbeeld, zonder dat de betrokkene daar weet van heeft, onderzoeken wie in een bepaald type woonruimte meer of juist minder energie verbruikt dan gemiddeld. Op welke tijden mensen energie gebruiken, met welke regelmaat en waarvoor.
Dat vormen gegevens die een directe administratieve verdenking kunnen laden op burgers. Verdenking van het plegen van illegale onderhuur bijvoorbeeld bij kouwelijk aangelegde burgers. Van samenwonen van als alleenstaanden geregistreerde bewoners van een woonruimte. Van het vermoeden onderdak te bieden aan mensen zonder geldige verblijfspapieren. Uit gebruiksgegevens kan bijvoorbeeld ook geconcludeerd worden dat mensen, meer dan op grond van hun arbeidscontact/studieverplichting/ ziekengeld/sociale uitkering,e.d. volgens statistieken te veel of te weinig energie gebruiken op een moment dat zij geacht worden niet, of juist wel, thuis te zijn.
En dat zijn maar enkele van de talloze mogelijkheden van datamining die met een veelvoud vergroot worden als deze gegevens worden verrijkt met data uit hele andere bestanden.
Door de mogelijkheid om energie niet alleen op afstand te kunnen meten maar ook te kunnen reguleren ontstaan ook mogelijkheden om het gedrag van de burgers te reguleren.
Energieleveranciers en overheid, en in totaal rampzalige scenario’s ook criminelen, kunnen ingrijpen in de levering van energie aan particulieren op afstand stopzetten of minimaliseren. Bij burgers met een minimum inkomen wordt het dan mogelijk om het risico op toekomstige wanbetaling te voorkomen door het bij verbruik wat boven hun financiële middelen gaat, de aanlevering bijtijds te verminderen. Er ontstaan mogelijkheden om woonwijken met voldoende smart-car oplaadpunten bij piekbelasting bevoordelen boven wijken waar het energieverbruik minder winstgevend is voor het bedrijfsleven, ect.
Profijt voor criminelen of totalitaire regiems
Het gebruik van ‘slimme’energiemeters, waarbij criminelen op afstand gegevens in handen kunnen krijgen van het gedrag van personen, is een goudmijn voor de mogelijkheden voor afpersing of identiteitsdiefstal. Wie een ‘slimme’ meter in huis accepteert en apparatuur in huis neemt die gedragsgegevens via het internet verzendt, loopt daarmee het risico dat deze gegevens in handen komen van onbevoegde derden. Dat hieraan reële risico’s verbonden blijkt uit het feit dat identiteitsdiefstal een van de snels groeiende criminaliteitsvormen betreft.
En in dit kader dient ter volledigheid dan tevens de mogelijkheid genoemd te worden dat de ontwikkeling van de huidige privacyaantastende smart meter systemen zicht geven op het ultieme horror scenario waarbij in een totalitaire staat de overheid het gedrag van alle burgers thuis eenvoudig via de energieleverantie kan volgen en manipuleren.